@Yasemin Uyar
konuyu görmüşken boş geçmeyim dedim;
kaplumbağa terbiyecisi, önemli bir baş yapıt. osman hamdi bey' in eseri.
bahsettiğiniz konu; lale devrine saray bahçesinde yapılan eylencelerde kaplumbağaların sırtında mum ile etrafta dolaştığı kaynaklarda geçer. tablonun konusunun buradan etkilenmiş olması bir olasılıktır.
osman hamdi bey'in bu tabloyu yaparken etkilenmiş olabileceği diğer şey bence daha doğru. babasının gönderdiği bir dergide benzer bir karikatür vardır. osman hamdi bey babasına yazdığı mektupta, gönderdiği dergiyi okuduğunu söyler. adını hatırlayamadığım bu dergide "kaplumbağa terbiyecisi" isimli bu çizimi mutlaka incelediğini ve bundan esinlendiğini düşünüyorom.
tablodaki olaya gelince; tamamen sembolik bir resimdir. elbette "kaplumbağa terbiyecisi" diye bir meslek yoktur ve olmamıştır. kablumbağa zaten terbiye edilmesi imkansızdır. tablo da bunu anlatır bize. sabırın imkansızı başaracağını ima eder. tasavvuf felsefesine atıf yapar. nefis terbiyesinin sembolleri vardır. dervişin elindeki ney nefis terbiyesinin sembolüdür. sırtındaki kudüm de tasavvuf musikisinde kullanılan bir enstrumandır. kudüme bağlı omuzundan sarkan "şak şak"ı kudüme vurarak kaplumbağaları "kiş kiş"lemek için kullanır derviş. duvardaki yazıyı hatırlayamadım. bir hadis-i şerif olduğu aklımda kalmış. mekan olarak galiba bursa yeşil türbenin üst katı seçilmişti. tablodaki figür ise osman hamdi beyin kendisidir.