Esinlenme çalıntı mıdır?

Merhaba. Bu konuyu hem sohbet hem de biz grafik tasarımcılar arasında fikir alışverişi olması açısından bu bölüme açtım. Yıllardır tartışılmış ve halen tartışılan bir konu. Tamamen sohbet amaçlı görüş ve yorumlarınızı bekliyorum.
Bir tasarımdan veya fikirden esinlenmek o tasarımı kopyalamak veya çalmak mıdır?
Bir logoyu veya bir tasarımı birebir kopyalamadan benzer bazda yapılan bir çalışma grafik tasarım sektörünün doğal faktörlerinden biri midir yoksa işin kolayına kaçmak mıdır? Veya "o öyle olmaz böyle olur" mantığıyla bir alternatif sunumu mudur?
Bir kanaldaki bir tasarım tartışması sırasında adını hatırlayamadığım dünyaca ünlü bir tasarımcının sözü örnek gösterilmişti. Söz aynen söyle idi.
"Kopyalamaktan korkmayın. Nereden aldığınız değil, nereye götürdüğünüz önemlidir..."
Bu söze katılıyor musunuz?
Veya dünyadaki milyonlarca ve belki de milyarlarca tasarım içinde farkında olarak veya olmayarak benzer tasarım yapmak kaçınılmaz bir hal mi aldı? Zira büyük firmaların bile çoğunu yanyana getirdiğimiz zaman benzer noktalardan yola çıktığını görüyoruz.
Asıl amaç, benzer bir logo gördüğümüzde, tasarımcıyı yerden yere vurmak mı, yoksa her iki çalışmayı da kıyaslayarak "Evet bu çok daha güzel görünüyor" diyerek tebrik etmek mi olmalı?
Tüm tasarımcı arkadaşların fikirlerini bekliyorum.
benim fikrimi soracak olursanız, arada gel-git ler yaşayarak hala doğru cevabı bulmaya çalışıyorum....

açıkçası ben esinlenmeden tasarım yapılmıyacagına inanıyorum... mesela tasarımcı bir kişiyi bir odaya hapsettiğimizi varsayalım ilk zamanlar belki birikimlerini kulllanıp bişeyler çizip tasarlıyabilir ama sonraları hiçbirşey görmeden aklına birşey gelmez. ben şahsen yolda gördüğüm herhangi birşeyden esinlenip aklıma başka birşey geliyor bu ona benzerde oluyor yada tam zıttı. sanat akımlarına bakalım mesela realizm dogru bazıları onun peşinden gitti ama bazılarıda buna karşı gelerek sürrealizimi ortaya çıkarttı yani sonuçta realizmden esinlendi... ben adını hatırlıyamadığın tasarımcıya katılıyorum... Kopyalamaktan korkmayın. Nereden aldığınız değil, nereye götürdüğünüz önemlidir...

Ne kadar güzel bir konu.. tebrikler Erkan Bey...

Aslında bana göre cevabı gayet açık bir soru bu.. Ama tabii ki düşünceler farklıdır.. Esinlenmek; her işimizde aslında farkında olmadan veya farkında olarak yaptığımız bir duygu. Bu duygu bizi amacımıza ulaştırır.İçinde esin olmayan bir çalışmanın rastgele ve tesadüfi başarılı olacağına inanıyorum.

Ünlü tasarımcının ''kopyalamaktan korkmayın'' tavsiyesinin de yanlış anlaşılıp copy paste yapın olarak anlaşılmaması gerektiğini düşünüyorum. Düşüncelerime örnek vermek gerekirse;

İş Bankası logosu bizde neyi çağrıştırıyor? Dolar işaretini çağrıştırıyor. Tasarlayan bundan esinlenmiş. Harika bir esinlenme.
Ziraat Bankası logosu buğday başağından esinlenmiş, çok güzel dizayn edilmiş.. Z ve B harfi başağa benzetilmiş.. Niçin başak; çünki başak tarımda baş ürünümüz.. temel ve besin kaynağımız.. Harika bir esinlenme.

Şimdi ben kalkıp Alpaylar ekmek fabrikasına lago tasarlayacağım.. Ne gelir benim aklıma.. ? Hemen herkesin aklına aynı şeyler gelir.. Ekmek, buğday başağı vs.

Ve aklıma Ziraat Bankasının buğday başaklı muhteşem logosu gelir. Acaba Alpayların A harfinden ekmek kelimesinin E harfinden bende böyle bir başak yapsam ne olur.. ?

Fontu ile çizgileri ile doğrudan tıpatıp benzerini yaparsam bence taklit olur. Fakat bu iki harften bir başak yaptığım halde bakıldığında bankanın logosunu sadece andırıyorsa
bu esinlenmedir bana göre..

Bu şekilde bir esinlenmenin bir sakıncası yok diye düşünüyorum. Amaa.. duygusalığım ve prensiplerim ön plana çıktığında ben işimi sağlama alayım da kimse çıkıp laf söylemesin.. o kadar uğraştım ''Çalıntıdır'' demesinler diye ben bu tasarımdan vaz geçerim..

Arkadaşlar hem konuya uygun olarak örnek teşkil etmesi bakımından hem de görsel anlamda daha açık bilgi vermesi açısından dünyadan ve grafikerler.org sitesinden birkaç örnek sunuyorum.



Logolardan bir tanesi gördüğünüz üzere juri üyelerinin 1.lik verdiği logo, diğeri de http://www.graemecodrington.com/ sitenin logosudur.

acaba jüri üyelerinin 1. seçilip de iptal edilen logo esinlenme midir,çalıntı mıdır?
ve bir diğeri Azzam isimli üyenin sunduğu ve yarışma sürecinde çalıntı olduğu tespit edilen logolar.
Tabii diğer logolar içinde yorum sunabilirsiniz. Ayrıca sunmak istediğiniz benzer/çalıntı logoları karşılıklı görüş alma bakımından bu başlık altında toplayabilirsiniz.

Görüşlerinizi bekliyorum.

Merhabalar..

Oncelikle emek hirsizligina , ugrasmadani dusunmeden hazirciliga karsi oldugummu belirterek baslamak istiyorum..

1. secilen logo ile ilgili gorusume gelince de ; Bu konudaki sahsi fikrim amblemde kullanilan daireyi kesen dikdortgenin bir araya getirilemeyecek ya da bir baska yerden esinlenecek/kopyalanacak kadar farkli ya da yaratici bir fikir olmadigini dusunuyorum.. (Bunu soylerken amacim kesinlikle kucumsemek degildir ).. Burda bu geometrik sekillerin kullanilmasinda ki amacin "G" harfini betimlemek ile beraber sanirim baslangic noktasi anlaminda " Power" dugmesi dusundurulmek istenmistir.. Ayrica yine calinmis olarak dusunulen amblemin eminim bir cok firmanin logotypenda kullanildigini dusunuyorum.. Cok cok farkli sekillerin bir araya gelmesi ile olusmus ya da ozel fontlar tasarlanarak yapilmis bir tipografik calisma kopyalanmis olsa verilecek tepkinin yerinde olacagini dusunuyorum fakat yukarida da belirttigim gibi bu akla gelmeyecek bir yerlerden kopya cekilecek bir uygulama degl bana gore ve tamamen konuya yonelik akla ilk gelebilecek bir tasarimdir..

Tum bunlarin sonucunda bu demek degildir ki kendi alaninda bir cok kisiye klavuzluk yapan ve bedelsiz egitime gonul vermis Grafikerler.org sitesinin logo type i ya da amblemi bu kadar basit** olsun.. Dolayisi ile verilen kararin bu anlamda, diskalifiye sonucu verilmis olmasi uzucu ama yerinde bir karardir.. Belki de dereceye girmeden once boyle bir amblemin yaygin kullanimi olabilecegini goz onunde bulundurup o sekilde degerlendirmek daha iyi olacakti ..

Dereceye giren arkadaslari kutluyor basarilarinin devamini diliyorum..

Saygilar..

zan altından kurtulmak için herkesin desteğini istiyorum arkadaşlar aşağıdaki linkteki logoların bir bezeri var mı?

https://www.grafikerler.org/subat-ayi-yarisma-konusu/18883-subat-ayi-grafikerlerorg-logo-yarismasi-sonuclari-3.html#post95963

iki düşünce farklı yollar kullanarak aynı noktada buluşabilir

İnan arkadaşımızın hayranlık uyandıracak kurumsalı:



bu da nette rastladığım bir çalışma:



şubat ayı yarışması ile ilgili de bir yorum yapmak istiyorum
bu tarz (ç)alıntı tartışmaları çok çocukça foruma yakışmıyor

bilerek flood yapıyorum umarım forum yönetimi kızmaz
neden bilerek yaptın derseniz
o farklı bir yorumdu bu farklı bir örnekleme
ikisi bir arada yanlış anlaşılırdı

Esinlenme çalıntı değildir. Esinlenme pozitif yada negatif anlamda olabilir. Bir iş görürsün aynı yolu ben de izleyeyim dersin. Yada başka bir şey görürsün buradaki hataya düşmeyeyim dersin.

Esinlenme, insani anlamda yaratımın asıl karşılığıdır zaten. Esinlenmeden hiç bir şey yapamayız ister dini ister materyalist yönden bakın insanın gerçekte hiç bir yaratım gücü yoktur. Sadece esinlenir, esinlendiği şeye kendi ruhundan, geçmiş tecrübe ve birikimlerinden dokunuşlarla şekil verir. Böylece ortaya eser çıkar.

Burada konulan çoğu işin birbiriyle alakası olmadığı zaten açıktır. Ama aklın yolu birdir biraz klasik yollarıda kullanıyorsak benzer işleri çıkarmak işten bile değildir. Hatırlıyorum biraz araştırıp bir logo yapmış ve sunuma yollamıştım. Tesadüf bu ki müşterinin bildiği benzer işi yapan bir firmanın logosuyla nerdeyse renkler dahil tıpatıp aynısı olmuş. Müşteride çalıp çizip önüme getiriyosunuz gibilerden yorumlarda bulundu. Herkesin başına benzer şeyler gelmiştir.

O yüzden özellikle güzel bulduğumuz işleri izleyelim onlara vakit ayıralım ki onlardan esinlenelim.

Yukarıda verilen örnekler esinlenme başlığı altında değerlendirilecek örnekler değildir.

Esinlenme, adı üzerinde, gördüğünüz bir çizgi/obje/renk/sembol vb çalışmanın size başka bir çağrışım yaptırmasıdır. Ziraat bankasının başağı sadece o bankaya özgü bir sembol değildir. Başak uluslararası bir kavramdır. Burçlarda bile vardır. Dolayısıyla her başak çalışması Ziraat Bankası amblemini hatırlatmamalıdır. Burada başak formunu ne şekilde yorumladığınız önemlidir. Bunu Ziraat Bankası logosundaki gibi çözümlerseniz yani çizerseniz bu esinlenme değil apartma/türetmedir. Bir diğer deyimle çalıntıdır.
Türkiye'de yeni yeni dikkat edilmeye başlanan bir konu vardır. İngilizce Derivative denilen türetme konusu.
türetme bir konuyu işlerken ya da çizerken yararlanılan materyallerdir. Örneğin bir insan silüeti çizeceksiniz. bu bir türetmedir. Silüeti çizdiğiniz fotoğraf size ait değilse yasadışı bir türetmedir. Suçtur.
Buğday başağı çizerken google'da buğday fotoğrafı arayıp üzerinden çizerseniz bu uluslarası anlamda illegal derivative'dir. Suçtur. Yakalanırsanız çok ciddi yaptırımları vardır.

----
Özetle kendinize ait olmayan bir materyalden üretilen her şey kopya/çalıntı sayılır.
Esinlenme kafanızdaki çağrışımdır. Bakarak/hafif değiştirerek benzerini yapmak değildir.
-
Kimi özel programlarda save as ya da export seçenegini seçtiğinizde şöyle bir uyarı çıkar:
kaydettiğiniz dökümanı derivative olarak kullanmayacağınızı ve aksi durumlarda her türlü yasal yaptırımı kabul ediyor musunuz?
---
İnternet üzerinde free olarak dağıtılan çoğu çalışma (font, vector, fotoğraf vs) %99 çoğunlukla kişiye özel serbestlik içerir. Yani free demek o çalışmayı alıp istediğiniz gibi oynayıp/çizip ticari olarak kullanabilirsiniz demek değildir.
Kişiye özel serbestlik, kendini geliştirme ve ticari olmayan çalışmalar üretme anlamındadır. Bir broşur, katalog, ilan ya da logoda kullanabilirsiniz demek değildir. Bu yüzden free yazan sitelerde free'nin açılımını mutlaka okuyun.
---
Bu konulara özenle dikkat etmenizi öneririm.
Çok yakından takip ettiğim telif hakları ve davaları konusu göstermiştir ki, bu konuda Türkiye'de bir çok kişinin canı fena halde yanacaktır.
---
Kolay gelsin.