CorelDRAW'da forma (sayfa) bağlama

[Mustafa Mecdi KOÇ]

Merhabalar,

Forma (sayfa) bağlama olayı günümüzde çeşitli şekillerde yapılmaktadır. Ve bunu genelde film alan arkadaşlarımız yaparsa da, bazı grafiker arkadaşlarımız da onlara yardımcı olabilmek açısından, birer birer sayfaları yeni bir çalışma sayfasına aktarıp formayı kendileri bağlamaktadırlar. Bu bir çok sayfayla aynı anda uğraşmak demektir ki; ne kadar zahmetli ve zor olduğunu (ki bir de dosya büyüklüğü fazla olan sayfalarla uğraşmak işi daha da zorlaştırır) bunu yapan arkadaşlarımız çok iyi bilirler.

CorelDRAW programında (şu an X4 e göre anlatacağım) forma (sayfa) bağlama işi sayfaları yeni bir çalışma sayfasına taşımadan yapılabilmektedir. Bunun için önce bir kağıda bağlanacak sayfaların ne şekilde bağlanacağının gösteren küçük bir pafta hazırlıyoruz. Burada basılan formanın forma kırma makinasında kırım yapılacağını varsayarak, sayfa numaralarını ona göre ayarladık. Değişik kırım ve harmanlama şekillerine göre değişik olarak hazırlanabilir.

Çalışmamız A4'e göre yapılmış, ve kağıdımız da 64x90 olsun. Dosyayı açıyoruz, ve yazıcı olarak Device independent postscript file'ı seçiyoruz. Properties'den kağııt ebadını custom'u seçip kağıt ebadı olarak width 90 cm X height 64 cm olarak ayarlıyoruz.

ve print preview'e geçiyoruz.

ve imposition layout tool' u işaretliyoruz.

binding mode'yi custom binding'e getiriyoruz.

page across üste 4 sayfa, aşağıya 2 sayfa olarak ayarlıyoruz.

görüntümüz bu şekli alıyor. paftamıza göre yukarıdaki sayfaları ok işaretlerini tıklayarak sayfaları ters (180 derece) çeviriyoruz.

Elimizde hazırladığımız paftaya göre sayfa numaralarını düzeltiyoruz. Formamız hazırdır.

Eğer sayfalar arasında yatay ve dikey olarak boşluk vermek istiyorsak edit gutters & finishing seçeneğinden sağ taraftaki rakamları vermek istediğimiz boşluk değerlerini vererek sayfa aralarındaki boşlukları da veriyoruz.

Ayarlamaları bitirdikten sonra property bar üzerindeki print tuşuna basıyoruz ve postscript dosyamızı isim vererek, prn veya ps olarak kayıt ediyoruz. Tabii bu tek renk baskılar için bu şekilde yaptık. Eğer sayfalarımız renkli ise print penceresinden renk ayarları için de ayarların yapılması gerekmektedir.

http://i26.tinypic.com/358rrme.jpg

Pick tool seçeneğini işaretlediğimizde sayfaların içeriğini görebiliriz.

Ayrıca eğer sayfada kros ve skalaların görünmesini istiyorsak marks placement tool'u işaretleyerek property bar üzerinde çıkan kros ve scalaları da ekleyebiliriz.

Ara boşlukları verilmiş ve krosları konulmuş son hali bu şekilde olmaktadır.

Formamızın ön yüzü tamamlandıktan sonra, bu ayarları hiç bozmadan, sadece rakamları değiştirerek arka yüzünü de hazırlayıp aynı şekilde dosyaya yazdırıyoruz.

Hepinize iyi çalışmalar dilerim...

 

[Fatih Coşkun]

Teşekkürler Mustafa bey herzaman lazım olmasada lazım olduğunda saç baş yolduran bir konuya el atmışsınız

elinize sağlık

 

[Emine Şahin]

Teşekkürler Mustafa Bey...
Emeğinize sağlık.

 

[Tuncer Özkan]

Mustafa Bey,

Sunumunuz için teşekkürler.
Bunların arasına Corel kullanıcılarını da dahil ederek diyebilirim ki, pek çok grafiker, C. Draw ile montaj yapılabildiğini bilmezler. Sunumlarınıza devam ediniz. Ayrıca, montaj yaparken, kırımları ve kesim yerlerini mutlaka belirtmelisiniz. Böylece taşırma (bleed) yaptığınızda kırımlara gelecek yerlerde taşırmayı önlemiş olursunuz. Ayrıca yaptığınız montajı pdf olarak incelediğiniz zaman sayfa orijin (başlangıç yeri, sıfır noktası) yerlerini de dikkatle belirlemek gerektiğini göreceksiniz.
Bence bir grafiker; yaptığı tasarımı, tamamen bitmiş, montajı yapılmış olarak filme göndermelidir. Bu bir angarya değildir. Fakat montajı otomatik olarak yapabilen tek tasarım programı C. Draw'dır.(Her ne kadar montaj programlarını saysanız bile, bunlar grafik tasarım programı değildirler.) Buna rağmen, epeyce uğraşarak, F. Hand, Q.Xpress, Illustrator ve Indesign'da da montaj yapılabilir. C. Draw dışındaki bu programlarda, bir üretim modeli olarak, sayfaları pdf haline getirdikten sonra montaja girişmek daha hayırlıdır. Ama taşırmaları ayarlamak, orta traşları ayarlamak, epeyce dikkat isteyecektir.
Sizin de dediğiniz gibi önce forma maketi hazırlamalı ve bu maket mutlaka kırım makinelerinin çalışma prensiplerine göre olmalıdır. Kağıdın katlama yönlerini bilmek, yani mücellitten mutlaka bir kırım şekillerini öğrenmek gerekir. Aksi takdirde kırımı yapılamayacak şekilde montaj yapmış durumunda kalabilirsiniz. Bunun da çözümü vardır. Fakat gereksiz yere mücellite ekstra ücret ödemek gerekecektir. (basılmış formayı parçalara ayırarak kırmak gibi).
Montaj konusundaki sunumlarınıza devam etmenizi, grafikerlerce az bilinen bu konuya dikkat çekmenizi yürekten diliyorum.

Başarılı ve bol kazançlı günler...
Tuncer ÖZKAN

 

[hastam]

Mustafa ve Tuncer beylere çok teşekkür. Az bilinen ve az bahsi geçen bu konudaki yardımları birçok arkadaşımızın eksiğini kapatacaktır. Ayrıca Corel Draw'ın vectorel yazılımlardaki üstünlüğünü bu konu ile bir kere daha gördük. Saygılar.

 

[Mustafa Mecdi KOÇ]

@Tuncer Özkan

Cevap yazan arkadaşlarıma ayrı ayrı teşekkür ederim...

Tuncer Bey,

Konuya ilginiz için teşekkür ederim. Ben burada sadece forma bağlama konusunu ele aldım. Taşırmalar ayrıca bir konu olarak işlenebilir. Yalnız yazdığınız yazıdaki "pdf olarak incelendiğinde" ifadesini kullanmışsınız. Bunu anlayamadım. Yapılan çalışma corelDRAW çalışmasıdır ve başka hiç bir formata çevirmeden yapılan bir sayfa bağlamadır.

İkinci konu; CorelDRAW'da tam sayfa çalışıldığını varsayarsak, edit gutters & finishing bölümündeki rakamlarla kesim paylarını da işaretlemiş oluruz. Ayrıca son resme dikkat etti iseniz orada kırım ve kesim kroslarını görebilirsiniz.

Tekrar uyarılarınıza teşekkür eder, iyi çalışmalar dilerim...

 

[Fatih Çelikhan]

Güzel Paylaşım... Corel bu montaj işini versiyon 12'den bu yana bünyesinde bulunduruyor (yanlış hatılamıyorsam tabiki) Ama ben derim ki bir programa bu kadar yüklenmek yerine bu montaj işini kendine ait imposser programlara yaptırmak daha iyi olur. Bunların arasında benım hep öğrenmeyi istediğim Creo Preps var, eğer bilen arakadaşlar varsa ve bu konuda bilgilerini paylaşırsa çok mutlu olurum.

Bunun yanı sıra Acrobat bünyesinde de bu işi yapan bir çok plugin mevcut. Yani işin özeti matbaacılık sektöründe çok önemli bir yere sahip bu montaj konusunda bir çok alternatif var ve grafikerim diyen biri bunu bilmelidir.

saygılar... teşekkürler...

 

[Tuncer Özkan]

Mustafa Bey,

Dediğinize katılıyorum. Taşırma meselesini ayrı bir konu açarak irdeleyebiliriz.
Fakat, montaj yaparken, özellikle sayfaların sırt kısımlarına gelecek yerlere kırım işareti koymamız gerekir. Kırım işareti, tek bir çizgidir ve genellikle noktalar şeklinde gösterilir. Oysa sizin sunumunuzdaki son ekran görüntüsünde çift çizgi olarak görülmektedir. Muhtemelen, kesim ölçüsünü, kırım noktasına da vermişsiniz. Böyle bir işareti mücellit gördüğü anda şaşıracaktır. Yani bu iki çizginin hangisi kırım olmalıdır? Eğer ikisinin ortası ise, niye iki çizgi olarak verilsin ki?
Öyle değil mi?

Corel Draw, bize; montajı yaparken kırım ve orta tıraşları ayrı ayrı işaretlememize izin verir. Makas işareti orta tıraşları, katlanmış kağıt işareti ise kırım yerini gösterir. Orta tıraş payı, hem yatayda, hem de düşeyde (mesela) 10mm. olarak verilebilir. Ama kırım yapılacak yere sadece kırım işareti konur. Corel Draw, dosya print yapıldığı zaman tıraş yerlerini düz çizgi, kırım yerlerini ise noktalı çizgi olarak yapar.

Eğer çok formalı ve zeminli sayfaları olan bir proje üzerinde çalışıyorsanız, hangi sayfanın sağa veya sola gelmesini bilmeniz gerekmez. Ya da, proje üretimi sırasında yapılacak sayfa değişikliklerinde, yeni sayfa düzeninde sağ-sol ilişkinin değişmiş olması, Corel kullanıcısını tedirgin etmez. Çünkü, her sayfada, her yöne taşırma yapıldığını varsayarsak, Corel Draw, montajda sayfaların sırta gelen kenarlarındaki taşırmayı by-pas eder. Kendiliğinden, sırttakii taşırmayı gizler. Oysa bu durum, diğer programlarda montaj yapıldığında çok ciddi bir sorundur. Hele hele bir dergi hazırlıyor ve ajanstan gelen ilan dosyası sağ-sol sayfa düşünülmeden her yöne taşırma verilerek hazırlanmış ise, üstelik ajans sayfayı sağdan alıp sola koymanızı isterse (fiyat farkı vs. nedenlerden) başınız birazcık belada demektir. Özellikle gelen dosya pdf ise..

Corel Draw'da, ya da geniş anlamda bütün programlarda montajı sayfa pdf'leri üzerinden yapmak yararlıdır. Hem montajı yaparken, hem de montajı print yaparken daha hızlı hareket edilmiş olur.

Daha önceki yazımda "pdf olarak incelediğimizde.." sözü dikkatinizi çekmiş. Aslında yazıyı hazırlarken fazla detaylara girmeme gibi bir kusurumdan dolayı böyle bir ifade oluşmuş.
Şöyle ki;
Genellikle, montajı bitirdikten sonra hemen print yapmalıyız. Çünkü filmi çıkışı (ya da CTP) dışarıda alınacağına göre montaj dosyasını bir "taşıma" modeline çevirmeliyiz. Sizin de mantıklı olarak yaptığınız gibi ya PS (postscript), ya da PRN (print) haline getirmeliyiz. PS haline getirirken printerden bağımsız olarak, PRN yaparsak bir printer tanımlama sürücüsüne ihtiyacımız olacaktır. Her ikisi de nihayet postsript dosyadır. Ama, PRN dosyası daha hızlı ve daha sorunsuzdur.

Bunların dışında montajımızı pdf olarak da gönderebiliriz. Bunun için bilgisayarımıza Adobe Acrobat Pro'yu yüklerseniz, yazıcı seçeneklerimize bir de PDF diye bir printerin eklendiğini göreceksiniz. Bu printeri seçerek baskı yaptığınız zaman, montajınız bir pdf dosyası haline gelir. Bu çok avantajlıdır. Çünkü daha filme (veya CTP'ye) gitmeden, kendiniz montajı kontrol etme şansını yakalarsanız. Bu yöntemle pekçok montaj hatasını daha filme gitmeden önlemişimdir. Örneğin, freehand'de üretilmiş PS, PRN veya pdf sayfalarını Corel Draw'da montajlayarak, freehand'den kaynaklanan effect sorunlarını montaj pdf'sinde görebiliriz.

Dikkat edilirse, Corel Draw'ı bir "stüdyo" sistemi gibi kullanılabildiği görülebilir. Taşırmalar ile ilgili sorunlar, bu şekilde, kaynak program ne olursa olsun Corel montajında rahatlıkla aşılabilir. Bence bunun için ayrıca 4bin-5bin dolar fiyatındaki montaj programlarına hiç ihtiyaç yoktur. Hatta, içiçe forma atarken, kağıt kalınlığından dolayı (90gr üstü için çok kritik) dışarıda kalan formaları otomatik olarak ve ölçü vererek, (kağıt kalınlığına göre) yatay eksende büyütmek mümkündür.

Bu nasıl mı yapılır?
Bunu da siz düşünün, bakalım bulabilecek misiniz? Bulamaz iseniz, yardımcı olacağım.

Ayrıca şu notu mutlaka düşmeliyim.
Herhangi bir vektörel programda yapılmış bir pdf, asla photoshop'ta açarak düzeltme yapılmamalıdır. Ayrıca asla Photoshop'tan print yapılmamalıdır! Nedenlerini başka zaman tartışırız.

Başarılarınızın devamı dileğiyle..
Tuncer ÖZKAN

 

[Mustafa Mecdi KOÇ]

Tuncer Bey,

Açıklamalarınız için teşekkür ederiz. Çalışmalarınızın ve yazılarınızın devamını bekleriz...

 

[Tuncer Özkan]

Ben de size teşekkür ederim Mustafa Bey,
Kendi emeğinizi, bilgi birikiminizi yabana atmayın lütfen.
Ayrıca sizin gibi mütevazi bir dil kullanan zarif insanların varolduğunu bilmek, bende çalışma, yaşama, faydalı olma arzusu uyandırıyor.

Hoşça kalın
Tuncer ÖZKAN