Emprimeci arkadaşlar, herkese merhaba,
Bilgilendirmelerinizi dikkatle takip ediyorum. Doğrudan üretimin içinden gelen arkadaşlar, oldukça yararlı bilgiler veriyorlar.
Fakat burada herkesin, gelip CMYK'da tıkandığını görüyorum. Bu yüzden konuya ait bazı bilgiler vermek isterim.
Öncelikle, CMYK, özellikle tramlı çalışmalar için ve dört baskı rengi kullanılarak zengin tonların elde edilmesi içindir. Bu tonlar, tram dediğimiz noktacıklar ile elde edilir.
CMYK; ofset, tifdruk ve flekso baskı sistemlerinde iyi çalışır, verimli sonuçlar alınır. Oysa ister kazandan çalışan, ister çerçeveden çalışan serigrafi yani kumaşa baskı modeli ile söylenecek olursa, "emprime" de, baskı tekniği gereği ince tramlar kullanmak sorunludur. Tramlar ne kadar küçük ise, baskı görüntüsü de o kadar net olacaktır. Fakat serigrafide kullanılan en ince noktalar;
40-45nokta/cm. lik tramı geçemez. Hele, hele basılacak malzeme bir kumaş ise, daha da iri tramlar kullanmak kaçınılmazdır. Buradaki kıstas, kumaşın dokusu olarak ele alınmalıdır. Yani saten üzerine bastığınız bir görüntü mükemmel görünürken, aynı tramla kaba bir beze bastığınızda sonuç hüsrandır.
Benzer sonuç, ofsette kuşe kağıt ile gazete kağıdı arasında da yaşanır.
Bir diğer husus, açılardır.
CMYK baskıda her kalıp, mutlaka farklı açılarda tramlanır. Tramlama açılarını belirlerken dikkat edilmesi gereken unsurlar, kalıp ipeğinin dokuma açısı, basılacak kumaşın dokuma açısı ile renklerin tram açıları ASLA aynı olmamalıdır. Bütün unsurların farklı açılarda olması gerekir. Aksi taktirde, ekranda çok güzel görünen bir CMYK görüntüsü ile baskıdaki görüntü arasında farklar oluşacak, ayrıca Muare dediğimiz bir açı çakışması oluşacaktır.
Öte yandan, ince tram elde edebilmek için, ince ipek kullanmak gerekir. İnce ipek kullanmanın da pekçok "incelikleri!" vardır. İnce ipek kavramı ile, bir cm'deki delik sayısını kastediyorum. İmalattan gelen arkadaşlar bu detayları daha iyi bilirler. Kullanılacak boyanın cinsi, viskozitesi, kuruma hızı vs. pek çok değişken, üretimi etkileyecektir.
Bütün bunların dışında, çalıştığınız program da önemlidir.
Photoshop ile oldukça yaratıcı işler üretilebilir.
Fakat Photoshop'un bir açmazı vardır. O da "overprint" dediğimiz işlemdir. Photoshop piksel tabanlı bir program olduğu için maalesef overprint, yani Türkçe söyleyecek olursak "üstüne baskı" yapamaz. Ancak channel'lerde biraz cebelleşerek bir ölçüde sonuç alınabilir. Ama bu durumda, her rengi ayrı bir proje olarak çalışmak gerekir. Bu da tramların açılandırılması sırasında sıkıntı yaratır. Oysa, Freehand, Corel Draw, Illustrator gibi vektörel çalışan programlarda hem overprint yapılabilir, hem de renklerin şişirilerek (trapping) tire olan yerlerdeki baskı hassasiyetini körelterek baskı boşlukları önlenebilir.
Bu son söylediğim overprint ve trapping kavramları, bu yazının sınırlarını aşmaktadır. Belki bir başka zaman bu konuya detaylı girebilirim.
Umarım faydalı olmuşumdur.
Başarılar, bol kazançlar dileğiyle.
Tuncer ÖZKAN