Müşterinin yapılan tasarımın proje dosyasını istemeye hakkı var mıdır?
- Konuyu başlatan pencap
- Başlangıç Tarihi
Tuncer Özkan
Yazar
- Kayıt
- 3 Ağustos 2009
- Mesaj
- 604
- Tepki
- 74
Merhaba,
Kendinizi daha önce bir sözleşme ile bağlamadınız ise, yasal olarak sizden böyle bir talepte bulunamaz. Bu arada, çalışmalarınızı bir yöntemle tescil altında tutmanızı öneririm.
Eğer müşteriniz, sizinle bir daha çalışma yapmayacağını söylüyorsa, bu çalışmalarınızı belli bir bedel talep ederek müşterinize verebilirsiniz.
Bu konularla ilgili Fikir ve Sanat Eserleri kanunu bir gözden geçirmelisiniz.
Tuncer ÖZKAN
Kendinizi daha önce bir sözleşme ile bağlamadınız ise, yasal olarak sizden böyle bir talepte bulunamaz. Bu arada, çalışmalarınızı bir yöntemle tescil altında tutmanızı öneririm.
Eğer müşteriniz, sizinle bir daha çalışma yapmayacağını söylüyorsa, bu çalışmalarınızı belli bir bedel talep ederek müşterinize verebilirsiniz.
Bu konularla ilgili Fikir ve Sanat Eserleri kanunu bir gözden geçirmelisiniz.
Tuncer ÖZKAN
gezegen
Üye
- Kayıt
- 6 Eylül 2012
- Mesaj
- 325
- Tepki
- 16
@Tuncer Özkan
Aynı şey, müşteri açısından da geçerli değil mi? Neticede ortada bir sözleşme yok; sözleşme olmadığı için de her iki tarafın da bir şey talep etmeye hakkı olmadığı gibi, reddetmeye de hakkı yok.
Bu tür konularda çok kafa yormuş değilim, açıkçası çok bilgim de yok, şu an fazla zamanım da yok da kafa yormaya (ve yazmaya), bu nedenle hızlıca bir örnek:
Erik Spiekermann, ünlü "Meta" fontunun yaratıcısı, bugün Fontshop'un sahibi, kendi font şirketi var yani, ama geçmişte ITC'yle (bu durumda Spiekermann'ın müşterisi) imzaladığı sözleşmeden ötürü "ITC Officiana" fontunu yıllar sonra bile kendisi hala satamıyor.
Sözleşmeye göre bütün çalışma çoktan müşterinin elinde olması da gerekebilirdi. Dolayısıyla talep durumunda arkadaşın reddetme hakkı olmazdı.
Ama böyle bir sözleşme yok, bence "iyi niyet ve sağduyu" belki bir sözleşme olabilir. Müşteri arkadaşla bir daha çalışmak istemeyebilir, başka birilerine yaptıracağı çalışmaları da her defasında sıfırdan yaptırıp maliyeti yükseltmek istemez elbette. Daha önce bedelini ödediği çalışmaların üzerine küçük bedellerle işini görecek başka çalışmalar yaptırmak istemesinden, dolayısıyla çalışmaları talep etmesinden daha olağan birşey olamaz.
Aynı şey, müşteri açısından da geçerli değil mi? Neticede ortada bir sözleşme yok; sözleşme olmadığı için de her iki tarafın da bir şey talep etmeye hakkı olmadığı gibi, reddetmeye de hakkı yok.
Bu tür konularda çok kafa yormuş değilim, açıkçası çok bilgim de yok, şu an fazla zamanım da yok da kafa yormaya (ve yazmaya), bu nedenle hızlıca bir örnek:
Erik Spiekermann, ünlü "Meta" fontunun yaratıcısı, bugün Fontshop'un sahibi, kendi font şirketi var yani, ama geçmişte ITC'yle (bu durumda Spiekermann'ın müşterisi) imzaladığı sözleşmeden ötürü "ITC Officiana" fontunu yıllar sonra bile kendisi hala satamıyor.
Sözleşmeye göre bütün çalışma çoktan müşterinin elinde olması da gerekebilirdi. Dolayısıyla talep durumunda arkadaşın reddetme hakkı olmazdı.
Ama böyle bir sözleşme yok, bence "iyi niyet ve sağduyu" belki bir sözleşme olabilir. Müşteri arkadaşla bir daha çalışmak istemeyebilir, başka birilerine yaptıracağı çalışmaları da her defasında sıfırdan yaptırıp maliyeti yükseltmek istemez elbette. Daha önce bedelini ödediği çalışmaların üzerine küçük bedellerle işini görecek başka çalışmalar yaptırmak istemesinden, dolayısıyla çalışmaları talep etmesinden daha olağan birşey olamaz.
Tuncer Özkan
Yazar
- Kayıt
- 3 Ağustos 2009
- Mesaj
- 604
- Tepki
- 74
@gezegen
Sayın gezegen,
Bu konudaki bilgisizliğinizi farketmiş durumdayım.
Tasarım siparişi veren veya satın alan kişi (veya kurum), bütün yayın haklarını, kullanma ve değiştirebilme haklarını bir sözleşme ile satın almadıkça o eserin tamamına sahip olamaz. Hatta değişiklik bile yapamaz!
Demek ki bir sözleşmeye gerek var. Burada eğer kayda geçebilen (imzalı) bir sözleşme yok ise, eseri yaratanın her türlü hakları saklıdır. Satın alan kişi, eserin kaynakları, yani arkadaşın deyimiyle proje dosyasını elde etmeye, değiştirmeye yetkisi yoktur. Bu bir logo ise ve kurum sözleşme ile kullanım haklarını satın almadıysa, tasarımcı isterse bu logoyu yasaklattırabilir!
Fikir ve Sanat Eserleri kanunu okumayı size de tavsiye ediyorum. İlgili yasa nedeniyle eseri yaratanların, eseri satınalanlar karşısında epeyce güçlü hale getirdiğini göreceksiniz.
Belki de siz de bir tasarımcısınız. Eser üretiyorsunuz. Haklarınızı müşteriye hediye ediyor olabilirsiniz ama bu cömertliğinizi sizin de itiraf ettiğiniz gibi bir cehaletle buradaki arkadaşlara empoze etmeyin.
Bu gibi işler, her an sizin de başınıza gelebilir.
Tuncer ÖZKAN
Sayın gezegen,
Bu konudaki bilgisizliğinizi farketmiş durumdayım.
Tasarım siparişi veren veya satın alan kişi (veya kurum), bütün yayın haklarını, kullanma ve değiştirebilme haklarını bir sözleşme ile satın almadıkça o eserin tamamına sahip olamaz. Hatta değişiklik bile yapamaz!
Demek ki bir sözleşmeye gerek var. Burada eğer kayda geçebilen (imzalı) bir sözleşme yok ise, eseri yaratanın her türlü hakları saklıdır. Satın alan kişi, eserin kaynakları, yani arkadaşın deyimiyle proje dosyasını elde etmeye, değiştirmeye yetkisi yoktur. Bu bir logo ise ve kurum sözleşme ile kullanım haklarını satın almadıysa, tasarımcı isterse bu logoyu yasaklattırabilir!
Fikir ve Sanat Eserleri kanunu okumayı size de tavsiye ediyorum. İlgili yasa nedeniyle eseri yaratanların, eseri satınalanlar karşısında epeyce güçlü hale getirdiğini göreceksiniz.
Belki de siz de bir tasarımcısınız. Eser üretiyorsunuz. Haklarınızı müşteriye hediye ediyor olabilirsiniz ama bu cömertliğinizi sizin de itiraf ettiğiniz gibi bir cehaletle buradaki arkadaşlara empoze etmeyin.
Bu gibi işler, her an sizin de başınıza gelebilir.
Tuncer ÖZKAN
gezegen
Üye
- Kayıt
- 6 Eylül 2012
- Mesaj
- 325
- Tepki
- 16
Tuncer Hocam,
Kimseye cehaletimi empoze etme niyetinde değilim. Alçakgönüllülükle konu hakkındaki bilgisizliğimi dile getirmiş olmam seni de yanıltmasın. Niyetim, "eseri yaratanların, eseri satınalanlar karşısında epeyce güçlü hale" nasıl getirildiğini görmek de değil. Çünkü bu gibi işler, sizin işaret ettiğiniz gibi sadece bir grafiker olarak değil, "müşteri" olarak da başıma gelebilir! Demem o ki, hukuk herkes için, bu arada müşteri için de var ve olmalı.
Ortada sözleşme yok, sözleşme yokluğunda "eseri yaratanın her türlü hakları saklı" oluyorsa, sözleşmelerle uğraşmanın anlamı yok o zaman! Öyle ya, sözleşme yapılsın ya da yapılmasın, nasılsa tüm hakları saklı zaten! Doğru mu yorumluyorum hocam? Yoksa konu bu kadar basit değil mi? Ortada sözleşme yokken, Fikir ve Sanat Eserleri kanunu, örneğin logoyu yasaklattırma hakkını veriyorsa eseri yaratana (eseri yaratan her kim olursa olsun), işimiz var. Ortada sözleşme yokken, ilgili müşterimiz sözkonusu çalışmaların kendi çalışmaları olduğunu ve grafiker arkadaşımız tarafından örneğin çalındığını iddia ettiğinde, hukuk sistemimiz komediye mi dönüşüyor? Ya da ortada sözleşme yokken, grafiker arkadaşımızın bir logoyu yasaklattırabilmesi, hukuk sistemimizin zaten başından bir komedi olduğunu mu gösteriyor?
Kimseye cehaletimi empoze etme niyetinde değilim. Alçakgönüllülükle konu hakkındaki bilgisizliğimi dile getirmiş olmam seni de yanıltmasın. Niyetim, "eseri yaratanların, eseri satınalanlar karşısında epeyce güçlü hale" nasıl getirildiğini görmek de değil. Çünkü bu gibi işler, sizin işaret ettiğiniz gibi sadece bir grafiker olarak değil, "müşteri" olarak da başıma gelebilir! Demem o ki, hukuk herkes için, bu arada müşteri için de var ve olmalı.
Ortada sözleşme yok, sözleşme yokluğunda "eseri yaratanın her türlü hakları saklı" oluyorsa, sözleşmelerle uğraşmanın anlamı yok o zaman! Öyle ya, sözleşme yapılsın ya da yapılmasın, nasılsa tüm hakları saklı zaten! Doğru mu yorumluyorum hocam? Yoksa konu bu kadar basit değil mi? Ortada sözleşme yokken, Fikir ve Sanat Eserleri kanunu, örneğin logoyu yasaklattırma hakkını veriyorsa eseri yaratana (eseri yaratan her kim olursa olsun), işimiz var. Ortada sözleşme yokken, ilgili müşterimiz sözkonusu çalışmaların kendi çalışmaları olduğunu ve grafiker arkadaşımız tarafından örneğin çalındığını iddia ettiğinde, hukuk sistemimiz komediye mi dönüşüyor? Ya da ortada sözleşme yokken, grafiker arkadaşımızın bir logoyu yasaklattırabilmesi, hukuk sistemimizin zaten başından bir komedi olduğunu mu gösteriyor?
Eser kişiye özel yapılmışsa müşteri çalışmaları isteyebilir bunda garip olan bir taraf yok.
örnek:
X firmasına logo yaptınız ve paranızı aldınız firma parasını ödediği iş için neden üreticiye bağlı kalsın ? Daha ucuza yaptırma şansı varsa illa sizin fiyatınıza veya kalitenize bağlı kalmak zorunda değildir.
Fikir ve sanat eserleri adı üzerinde bir fikri veya sanat eserini korurur.
Fikir:
üçgen logo yapmak bir fikirdir
Sanat:
Topluma açık eser meydana getirmektir yani Bir tablo ,heykel, veya roman için geçerlidir.
Grafiker kendini sanatçı olarak görebilir ve öyle olabilir ama yapılan iş ticari ve müşteriyi zoral tutma hakkınız yok.
Aksine sözleşme olmadıkça kaynaklar verilmek zorundadır. İşi yaptınız ve paranızı aldınız herhangi bir hakkınız kalmadı.
:not:
Grafiker değil danışmanım yani işim bu kusura bakmayın.
örnek:
X firmasına logo yaptınız ve paranızı aldınız firma parasını ödediği iş için neden üreticiye bağlı kalsın ? Daha ucuza yaptırma şansı varsa illa sizin fiyatınıza veya kalitenize bağlı kalmak zorunda değildir.
Fikir ve sanat eserleri adı üzerinde bir fikri veya sanat eserini korurur.
Fikir:
üçgen logo yapmak bir fikirdir
Sanat:
Topluma açık eser meydana getirmektir yani Bir tablo ,heykel, veya roman için geçerlidir.
Grafiker kendini sanatçı olarak görebilir ve öyle olabilir ama yapılan iş ticari ve müşteriyi zoral tutma hakkınız yok.
Aksine sözleşme olmadıkça kaynaklar verilmek zorundadır. İşi yaptınız ve paranızı aldınız herhangi bir hakkınız kalmadı.
:not:
Grafiker değil danışmanım yani işim bu kusura bakmayın.
3 boyutlu animasyon ve efekt işleri yapıyorum.
Bizim sektörde de hiçbir operatör ve şirket müşteriye proje dosyası vermez.
Proje dosyası istemek, marketten kola alırken. bir de colanin formülünü de verin demek gibidir.
Müşteri sadece ürünü satın alır, üretim tekniklerinizi paylaşmak zorunda değilsiniz.
Konunun iyice kavraması için başka benzetmelerde yapayım
Elektronik eşya alınca, üretim şemalarını yanında ver
Bir ilizyonistten, kardeşim ben parami ödedim bu numarayı nasıl yaptığını göster.
Bilgisayar almıştınız, Windows'un kaynak kodlarını da isterseniz.
Bill gates kulağınıza bir fiske atıp hadi lennn diyebilir.
Bizim sektörde de hiçbir operatör ve şirket müşteriye proje dosyası vermez.
Proje dosyası istemek, marketten kola alırken. bir de colanin formülünü de verin demek gibidir.
Müşteri sadece ürünü satın alır, üretim tekniklerinizi paylaşmak zorunda değilsiniz.
Konunun iyice kavraması için başka benzetmelerde yapayım
Elektronik eşya alınca, üretim şemalarını yanında ver
Bir ilizyonistten, kardeşim ben parami ödedim bu numarayı nasıl yaptığını göster.
Bilgisayar almıştınız, Windows'un kaynak kodlarını da isterseniz.
Bill gates kulağınıza bir fiske atıp hadi lennn diyebilir.