Türkçeleştirilmiş fontlar hakkında

yazarcizer

Üye
Kayıt
7 Nisan 2010
Mesaj
54
Tepki
1
Teşekkürler, büyük ölçüde bilgilendirici oldu...
 

Ahmet ALTUN

Font Tasarımı
Altın Üye
Uzman Üye
Kayıt
29 Mayıs 2009
Mesaj
1.398
Tepki
36
@fogbird

Fontlara karşı zaafı olan birisi olarak konuyu zevkle takip ediyorum.. Biz font tasarımında dünyanın gerisindeymişiz dediğinize göre var birşeyler ama yetersiziz diye anlıyorum.. Yada yok denecek kadar az... Acaba tasarımı ülkemiz insanına ait bir font veya fontlar varmıdır, Varsa bu kişi veya kurumların adı nedir bilmek isterdim.
İkinci bir husus meraklıyım dedim, Ben font tasarlamak istesem ki biraz kurcalamışımdır bu konuyu, her türlü tasarım kurallarını başarı ile tamamladıktan sonra bir font oluştursam acaba buna nasıl telif alabilirim, özel bir adresi varmıdır? bu aşamayı geçtikten sonra bu fontu satmak istesem nasıl bir yol izlemeliyim.. Teşekkür ederim.
 

fogbird

Üye
Kayıt
31 Temmuz 2008
Mesaj
76
Tepki
1
Türkiye'de firma düzeyinde font işiyle uğraşan yok. Kişisel bir kaç kişi olduğunu hatırlıyorum. Yanlış isim zikretmek istemediğim için isimsiz geçmek istiyorum.
Üniversite yıllarında kimi arkadaşlarımız font işine bayağı bir merak salmıştı. 35x50 cm kağıtlara pergel ve cetvellerle harf harf çalışırlardı. Çoğu 15-20 harf yaptıktan sonra bir kenara kaldırdı hepsini. Sabır isteyen bir iş. Bu arkadaşlarımdan biri hala, "ya bırakıcam işi gücü, yerleşicem Ayvalığa, keyfimce font tasarlıyacağım" der durur.
Ekonomik gerekçelerle istediğini yapamayan böyle bir çok kişi olduğunu düşünüyorum.
Örneğin ben de bir sahil kasabasına ya da tropikal bir ülkeye yerleşip Milo Manara'nın Fransa tarihini çizgi romanla anlatması gibi bir çalışma yapmak istiyorum. Hepimizin vardır böyle takıntıları.
---
Font çalışmalarını nasıl değerlendireceğinize gelince. Bunun için font firmalarına başvuracaksınız.
Benim favorim t26'dır.Tek geçerim. İnceleyin göreceksiniz.
T26 font çalışmalarına kapısını açık tutar.
http://www.t26.com/about/submissions
sayfasından nasıl göndereceğinizi, ne göndereceğinizi teknik detaylar vs hepsini öğrenebilirsiniz.
Başka yerler de var. Çoğu font firması bu tür çalışmalara açıktır. Tek tek hepsini dolaşacaksınız.
----
Deneyin, uğraşın, yılmayın ve pes etmeyin.
Uluslararası standartlarda iş yapıp o piyasaya girmek, oyunu hard seviyesinde codec'siz oynamaya benzer.
Easy seviyesinde codecle oynamayı bırakıp bir an önce level atlayın.

Kolay gelsin
NY
 

yazarcizer

Üye
Kayıt
7 Nisan 2010
Mesaj
54
Tepki
1
@Ahmet ALTUN

Selahattin Hoca Marmara Grafik'te hocamızdı, yazı dersine girerdi. Font tasarımı ve kaligrafi konusunda uzmanlığı ve tasarladığı fontlar vardır. Eline kamışı(yada benzeri bir kalemi) alır ve yazardı(sitesinde maalesef yazı-font örnekleri yok):

http://www.selahattinganiz.com/
http://www.netkitap.com/kitap-yazi-tasarimcilari-selahattin-ganiz-kastas-yayinlari.htm

@yazarcizer

Şu iki meseleyi de atlamayalım... Linotype ya da Dafont, 1561'de ölmüş tasarımcının telif haklarını kimden satın almıştır? Mirasçılarından mı, nasıl?

Ve Microsoft, Windows sistem fontlarını nasıl bir hukuki süreç sonucu sahiplenmiştir ve bunları kullanma hakkımızın çerçevesi nedir?
 

fogbird

Üye
Kayıt
31 Temmuz 2008
Mesaj
76
Tepki
1
Sayın Yazarçizer,
Selahattin Ganiz benim de hocamdı. Türkiye'de tipografinin sevilmesinde ciddi emeği vardır. Varolduğu sürece bu devam edecektir.
...
Dafont ve linotype iki eşdeğer firma değildir.
Linotype şu an için en bülyük font firmalarından biridir.
Dafont ise sunum/tanıtım yapan bir web sitesidir. Dafont'a sunum için verilen fontların kerning sayısı tam değildir. Yani download ederek o fontun tüm karakter sayısını kullanamıyorsunuz. Çünkü yok, kötü niyetli kullanımı engellemek için silinmiştir.
-----
Bir eser 75 yıl geçtikten sonra kamu malı sayılır.
Bu bütün dünyanın üzerinde anlaştığı ortak bir yasadır.
Ancak yasanın tamamı yukarıdaki cümle ile kısıtlı değildir.
Açılımı vardır.
Mirasçıları ile ilgili hüküm de vardır.
Hiç bir yasal mirasçısı olmaması durumunda 75 yıl kuralı geçerlidir.
75 yıl her ülke için geçerli değildir. Kimi ülke 50 yıl, kimi ülke 60 yıl olarak uygular bu durumu.
Garamont fontunun durumuna geçmeden önce Microsoft'un durumuna değinmek istiyorum.
Microsoft kapitalizmi en ahlaksızca kullanan firmalardan biridir.
Sayısız davaları vardır.
Örneğin Apple işletim sistemini bir kaç değişiklikle taklit etmiştir.
işletim sistemini para karşılığı satan tek firmadır.
Mouse'u Apple'dan çalmıştır.
Bunlar Apple ile kendilerini ilgilendirir.
Ben başka bir şey söylemek istiyorum.
Corbis.
www.corbisimages.com
Corbis dünyanın en büyük stok firmalarından biridir. Büyük değildi ama Bill Gates'in tarihsel fotoğrafları toplamaya başlamasıyla büyük oldu. Çoğunuzun Digital Stock adı altında aldığı stock cdleri bu firmaya aittir.
Nasıl olduğunu yasal olarak açıklayamayacağım şekilde (illegalite kastedilmiyor) tarihsel fotoğrafları, özellikle 75 yılı dolduran/doldurmaya yakın fotoğrafları topluyor. Şu an dünyanın 50 yıldan eski fotoğraflarının neredeyse yarısına yakınının telif hakkı sahibidirler.
Çok akıllıca ve kurnazca bir girişim. Yasal olarak bunu nasıl yaptığı konusunda bilgim yok.
Sonuçta böyle bir şey olabiliyormuş.Garamont için de aynı şey geçerli.
Ama Garamont fontunu birden fazla firma satıyor. Buradaki ayrıntı nedir, uluslararası hukuka bakmak gerekir.
Sonuçta 1561 yılıda ölmüş olan ilk tasarımcı bunu digital olarak tasarlamadı. tasarlamış olduğu yazı karakteri değişik firmalarca çok küçük farklarla digital olarak satılıyor.
Claude Garamond'un tasarımlarının ilk baskılarına bakarak kendiniz bir digital font elde ettiğinizde bunu rahatça kullanabilirsiniz. burada sorun yok.
Ama bunu Linotype'ın ya da Adobe'nin Garamont yazı karakterine bakarak yapamazsınız.
Şöyle bir örnek daha vereyim.
Gustave Dore.
Büyük gravür sanatçısı.
Muhteşem bir desen ustası.
En büyük eseri İncil resimlemesidir.
Rabelais, Balzac, Cervantes, Milton ve Dante'nin eserlerini de resimlemiştir. Çok başarılı olduğu için ürettiği eserlerinin tam dökümünü bulmak zordur. 1883'te ölmüştür.
Bugün o tarihteki basılı eserlerinden birini bulun ya da satın alın, çok iyi scan ederek satın.
Şaka yapmıyorum.
istockphoto'da bir Rus bu sanatçının kitaplarını sayfa sayfa tarayarak yüklüyor ve ciddi satış yaparak iyi kazanıyor.
Bunu 75 yıl yasası üzerinden yapıyor.
Bu konu üzerinde kafa yormak ve araştırma yapmak size ciddi bir kazanç kapısı açabilir.
Bir diğer örnek Hitler.
Hitler ve partisiyle ilgili Almanya'nın koyduğu bir yasak/sansür vardır. Swastika işaretiyle ilgili yaptığım bir illüstrasyon yüzünden Shutterstock ve Alman makamlarıyla sorunum da olmuştur.
Bu yasak/sansür 2014 yılında bitecektir.
2014 yılından sonra Almanlar ellerinde ne varsa dünyaya açacaktır. Büyük bir sabırsızlıkla beklediğim tarihtir 2014. Nedenini başka bir yazıda anlatırım.

toparlayalım.
Sistem fontlarıyla ilgili olarak sistem cdsi içindeki sözleşme dosyasının okunması gerekir.
Bildiğim kadarıyla ticari kullanıma kapalıdır.
Ticari kullanımı burada biraz açmalıyım sanırım.
Bir firmasınız. Başka firmaya teklif verdiğiniz dosyadaki fontlar sistem fontu olabilir. Bu ticari kullanım değildir. Ticari kullanım, ilgili fontlarla grafik tasarım çerçevesinde değerlendirilecek çalışmalar yapmaktır.
--
Bu o kadar büyük ve derin bir konudur ki tek bir yazıyla şak diye anlatılması mümkün değildir.
Kolay gelsin
NY
 

yazarcizer

Üye
Kayıt
7 Nisan 2010
Mesaj
54
Tepki
1
Evet buzdağının altında, teknolojik sömürü, kontrolsüz tekelleşme, fahiş fiyat gibi karanlık noktalar da var. Daha geçen -artık kimler icat ettiyse- formatlara/standartlara ne kadar mahkum olduğumuzu düşündüm; bunu öteki açar mı, öteki diğerine export edilir mi, diğeri berikine uyumlu mu... Eh, aslında yaban ellerce formatlanmış bizler manzaraya bir şekilde seyirciyiz. Kimbilir belki başka bir başlık altında tartışılabilir.

Sağolun yine...
 

Ahmet ALTUN

Font Tasarımı
Altın Üye
Uzman Üye
Kayıt
29 Mayıs 2009
Mesaj
1.398
Tepki
36
@yazarcizer

Sayın Faruk AKIN'ı bilirim. Font tasarladığını bilmiyordum. Çok mutlu oldum.

Teşekkür ederim bilgi için. :)
 

GürhanErkal

Altın Üye
Altın Üye
Uzman Üye
Kayıt
22 Aralık 2009
Mesaj
444
Tepki
43
Naci bey

"Hitler ve partisiyle ilgili Almanya'nın koyduğu bir yasak/sansür vardır. Swastika işaretiyle ilgili yaptığım bir illüstrasyon yüzünden Shutterstock ve Alman makamlarıyla sorunum da olmuştur.
Bu yasak/sansür 2014 yılında bitecektir.
2014 yılından sonra Almanlar ellerinde ne varsa dünyaya açacaktır. Büyük bir sabırsızlıkla beklediğim tarihtir 2014. Nedenini başka bir yazıda anlatırım."


demişsiniz hem fontlara hem de tarihe meraklı biri olarak bu yazınızı merakla bekliyorum.
 
Yukarı Alt