Ufuk çizgisi ile ufuk noktalarını bulmak, saptamak

[gezegen]

Okul okumuş, mürekkep kullanmış, grafit ve beyaz kağıt tüketmiş grafiker arkadaşlar! Haydin bakalım, boşuna okumadınız ya, acık aydınlatın biz sonradan olma grafikerleri.

Şimdi, efenim, sorumuz şu: Bir manzara, resim, arkaplan, veya bilimum akrabalardan bir görüntü olsun önümüzde. Örneğin benim aşağıya astığım türden bir resim. Bu resimlerde, ufuk çizgisi ile ufuk noktaları (vanishing points) belirgin olmasın ya da hiç yeralmasın. Ufuk çizgisi ile noktalarını kolaylıkla saptayabilecek başka referans şekiller/çizimler (binalar, yollar, geometrik şekiller, vb) de yeralmasın.

Bu durumda, ufuk çizgisi ile noktalarını:

a- varsa, nasıl buluyoruz?
b- yoksa, nasıl ve neye dayanarak saptıyoruz?

Teşekkürler.

Resmimiz şöyle:

 

[Erkan Nehir]

@gezegen
İlk önce ufuk çizgisini tanımlamak lazım.
Genel olarak en basit anlatımla, bir düzlemde gök ve yerin birleştiği en uç noktaya ufuk noktası/ufuk çizgisi denir. Tabii bunu görmek düz yüzeyler için çok daha kolay.
Ben bir ressam olarak bu resme baktığımda "şurada olmalı" diyebilirim. Fakat bu tamamen deneyime ve persfektif bilgisine bağlı ve resim sanatında ufuk çizgisi varsayımsal bir olaydır.
Eğer teknik olarak nete yakın bir sonuç almak için, çizimin açı ve eğimlerine bakarım. Arka plan nesnelerinin bitiş noktasına bakarım. Kabaca bir tespitle açıların birleştiği nokta ufuk çizgisine en yakın noktadır. Basit bir çizimle anlatayım istedim.

 

[gezegen]

Erkan, teşekkür ederim vakit ayırıp çizimle anlatttığın için. Öğretici ve pekiştirici oldu. Zira, ben sorumu bu resim için sorduğumda, resimdeki özellikle soldaki evin çatısından sağda biryerlerde ufuk noktasına çizgi çekilebileceğini görmüştüm. Ancak, büyük ve küçükbaş hayvanların su içtikleri o zımbırtının ("sulak" diyesim geliyor, ama onun adı başka bir şey olsa gerek, neyse) sağ kenarından, sağdaki aynı ufuk çizgisine ulaşmak aklıma ve gözüme gelmedi. Bunu göstermen iyi oldu.

Neyse, sorduğum soru için belki de çok iyi bir örnek olmadı bu resim, çünkü bu resimde de ufuk çizgisi ve noktalarını saptamaya yarayan birkaç ufak referans var(mış). Şimdi dünden beri dersimi çalışıyorum, okuyor, izliyorum. Sormak istediğim zorluk hala kafamda. "Zero Point Perspective" ile karşılaştım örneğin. Belki de yukarıdaki ilk mesajımda bilmeden-farkında olmadan "Sıfır Noktalı Perspektiflerin" yeraldığı, ya da başka bir deyişle perspektifin hiç yeralmadığı, resimler/görüntüleri kastettim.

WikiHow'ın ilgili bir makalesinde (http://www.wikihow.com/Draw-Perspective) bu Zero Point'li olana örnek fotoğraf olarak şu gösterilmiş:

Makaledeki açıklamaya da dayanarak, bu görüntüde, bildik, düz bir ufuk çizgisi yok. Paralel çizgiler yok, diyor çünkü makale, sadece düzensiz şekiller, çizgiler var. Diyelim ki, ben iş icabı, bu fotoya, onlarca, yüzlerce kuş monte edicem. Bunların birbirlerine göre boylarını ve boyutlarını gerçekçi bir şekilde oranlamam, yani perspektif içine yerleştirmem için sanırım ufuk çizgisine ihtiyacım olacak. Ama bu çizgi yok. Bu durumda, keyfi bir tane çizip, ufuk noktalarını belirleyip, ona göre mi devam etmek lazım? Tıpkı, beyaz bir kağıda sıfırdan bir ufuk çizgisi ile noktalarını koymak gibi.

Çok uzattım sanırım. Tekrar teşekkür ederim.

 

[Erkan Nehir]

@gezegen
Aslında referans aldığım "Yalak" değil, evin zeminiydi. Ama farketmez. Sonuçta açılar aynı. Değişen birşey yok.
Bir önceki mesajımda da belirttiğim gibi, resim sanatında ufuk çizgisi "varsayımsal" bir olaydır. Peki nedir bu varsayımsallık?
Müzikle ilgilenen kişilere ve bu dalda iyi olanlara "kulağı var" deriz. İlgilenmek isteyenlere ise "kulağı olmalı" deriz.
Resim sanatında da "göz" olmalıdır mutlaka. Varsayımsallık ise, ufuk çizgisinin bu gibi durumlarda gözü rahatsız etmeyecek şekilde en uygun noktada tespit edilmesidir.
Bunun için ağaçların boyu, renk tonları, netlik, dağın eğimi vs gibi konular gözlemlenir.
Resim sanatı tamamen görsel bir sanattır ve sadece matematikten oluşmaz.
Dediğim gibi bunun için iyi bir "göz" ve "hayal etme" gerekmektedir. Gerisi kafada canlanır. Zira "Mona Lisa" tablosunun ufuk çizgisi bile hala tartışılmakta.
Örnek verdiğiniz resimde ise ufuk çizgisi zaten görünüyor.
Sanırım her verdiğim cevaptan sonra yeni bir fotoğraf gelecek...

 

[gezegen]

Yok, son fotoğraftı o. Sanırım gözü eğitmek gerekecek, zamanla olur. Resim ve fotoğrafların çoğunluğunda ufuk çizgisini saptayabiliyorum artık, bu şimdilik idare eder. Yukarıdaki iki örnek, benim için artık uç örnekler. Dün bir, bugün iki - hemen ufuk çizgisi bulmayayım zaten!

Tekrar teşekkür ederim yardımcı olduğun için.

 

[Erkan Nehir]

@gezegen
Rica ederim. Kolay gelsin.